mercredi 24 décembre 2014

Lessons learned from national CATASTROPHES


Lessons learned from national CATASTROPHES: on the threshold OF
the 100TH ANNIVERSARY OF THE ARMENIAN GENOCIDE IN THE OTTOMAN EMPIRE


Presentation of the Head of the Institute for National Strategic Studies MOD, RA, 
Doctor of Political Science, Major General Hayk Kotanjian.
Parliamentary hearings at the Standing Committee on Foreign Relations 
of the National Assembly of the Republic of Armenia, December 8, 2014.


Honorable Mr. Chairman!
Dear Members of the National Assembly of the Republic of Armenia and the European Jewish Parliament!
Ladies and Gentlemen!


Let me start my presentation highlighting the fact that tomorrow is the very day when 66 years ago - on December 9, 1948 - the United Nations adopted The Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide[i] developed by Professor of Jewish origin Raphael Lemkin. At the same time, the proposal to legislatively announce the December 9 the Remembrance Day for victims of all Genocides in Armenia is on the agenda of the Standing Committee on Foreign Relations of the Parliament of the Republic of Armenia, under the auspices of which today’s hearings are conducted, that are very important in terms of understanding the perspectives of the security cooperation in the interest of the sustainable development of World Armenians and World Jewry. 

Nevertheless, we must state, bearing the full responsibility, that on the eve of this significant event, in close proximity to the Republic of Armenia and the State of Israel the torturers of the Islamic State perpetrate genocide of Christians, Jews, Yazidis, and Muslims - not engaged in terroristic jihad. To efficiently solve the problem of countering this common threat, it is instrumental to consider and reconsider the lessons learned by peoples from the genocidal crimes committed against humanity and mankind during the contemporary history. At the same time, the absolute or proportionate number of victims from different peoples and religious groups is, indeed, various; nevertheless, this in no way belittles the role of tragedy in the fates of each of them. 

The Armenian and Jewish peoples are alike in having responded to the genocides by restoring and democratically promoting their ancient statehoods. These remarkable events occurred at the end of the two World Wars of the 20th century: the Republic of Armenia and the State of Israel were established accordingly on 28 May, 1918 and 14 May, 1948.
The “Never Again” principle integrates the logical and moral bases of the Jewish and Armenian peoples’ right to contribute to the international community in providing Israel and Armenia with the guarantees of non-recurrence of genocide.[ii] This principle is a cornerstone underlying the National Security Strategies of the Republic of Armenia and the State of Israel.

The urgency of the “Never Again” principle for the Armenian people called forth by the genocidal acts against the Armenians of Azerbaijan during Perestroika in the USSR, in response to the Nagorno-Karabakh Armenians’ peaceful political actions for self-determination and withdrawal from the Azerbaijani SSR in compliance with the USSR legislation then in force.[iii]  It concerns the pogroms in Sumgait and Kirovabad in 1988 and in Baku in 1990. These crimes were interspersed and to this day are being interspersed with the attempts to “counterbalance” them with the genocidal acts against Azerbaijanis allegedly committed by the Armenians. Thus, the slaughter of its own citizens in Khojalu, carried out in 1992 by the Popular Front of Azerbaijan - in order to discredit the then Azerbaijani President and to seize the power - is imputed to the Armenians who, when neutralizing enemy’s firing positions, had actually opened a humanitarian corridor for the evacuation of the people of Khojalu.[iv] 

In recent past, the Baku mass media played up the information that on the territory of the mass grave in Guba - a town in the north of Azerbaijan - a memorial complex was erected in commemoration of the victims of the genocide allegedly committed by the Armenians against the Mountain Jews at the beginning of the last century.[v] This fact became a matter of political manipulations targeted at cultivating anti-Armenian sentiments among the Jews.[vi] However, as the historical facts picked up from the Turkish sources and published by the Armenian side evidence, in fact this concerns the mass grave of the Armenians killed as a result of the massacre perpetrated by the Ottoman Islamic army under the command of Nuri Pasha at the invasion of the South Caucasus in 1918. Besides, according to the documents of the Central State Historical Archive of Russia the relations between the Armenians and the Jews in the South Caucasus region were exceptionally friendly.[vii]  The attempts of using falsification of historical events in Guba - to lead the Jewish and Armenian peoples to a clash - failed due to the productive cooperation of the scholars and influential organizations of the Armenian and Jewish Diasporas, as well as the experts of Armenia and Israel.

In the case of the Jews, the urgency of guaranteeing non-recurrence of the Holocaust is conditioned by the unremitting mortal attacks against the Jewish people since the establishment of the State of Israel, and at present accompanied by the terrorism of the radical Islam. Direct intersection of security interests of the Armenians and Jews in terms of the threat of recurrence of genocides in the Middle East has recently been reflected in the destruction of the 1915 Armenian Genocide Martyrs' Memorial Church of the Armenian Catholicosate of Cilicia in the Syrian desert Deir ez-Zor by the vandals of the Islamic State[viii].  

As it is well known, there is a serious issue regarding the fact that genocide - being an international crime against humanity and humankind - requires recognition from the state, the former authorities of which had committed genocide, as well as the international community. Meanwhile, non-recognition of genocide, as a rule, is politically motivated. As a precedent we should consider the recognition of the Holocaust by the authorities of the FRG, who have fundamentally dissociated themselves from Nazi Germany’s former genocidal leadership. As we know, the government of Konrad Adenauer on this basis signed an agreement with the government of Israel and the Conference on Jewish Material Claims against Germany, under which committed itself to pay compensation to the affected party.  Distancing itself from the genocidal regimes of Sultan Abdul Hamid and the Young Turks with the assumption of adequate responsibility for compensating the damage is expected from modern Turkey’s authorities in terms of the Genocide committed against 1.5 million of its citizens of Armenian origin.     

As some Israeli experts think, in due time, taking into account the dynamics of the Arab-Israeli conflict, Israel, with a view to build and maintain partnership with secular Turkey - an alternative to Arab states - has refused to recognize the Armenian Genocide, so as not to irritate Ankara. The public arguments of the given political solution were veiled in the form of protection of the uniqueness of the Holocaust as a phenomenon incomparable with any other genocide in the history of mankind.

However, along with the changing priorities of the Turkish authorities, based on the doctrine of "neo-Ottomanism", and the consequent recent new geostrategy of Turkey in the Middle East and the Islamic world, there is a tendency for the recognition of the Armenian Genocide by authoritative representatives of the world Jewry. Let me provide you with some assessments by the leading researchers of the Holocaust.

DR. ISRAEL CHARNY,
Executive Director of the Institute on the Holocaust and Genocide, Jerusalem.
Editor-in-Chief of the Encyclopedia of Genocide.

“The Armenian Genocide is remarkable in many respects, including the fact that in the bloody 20th century it was an early example of mass genocide, which many recognize as a “dress rehearsal” of the Holocaust”[ix].

SOL GITTLEMAN
Provost and Head of the Chair of Judaic Studies, Tufts University (US).

“The campaign of vilification and dehumanization which preceded the destruction of hundreds of thousands of Armenians in 1895-1896 and again in 1915 was, in subtlety and in preparation, just as carefully orchestrated as was the preparation of Dr. Goebbels. The Armenians were categorized according to the stereotype. Therefore, they were less than human, and killing men, women, and children was not an act of brutality, but rather an act of heroism necessary to free the country from an infection.”[x]

LUCY DAWIDOWICZ,
Expert on Holocaust, Harvard (US).

“The Armenian Genocide in its extent and horror most closely approximated the murder of the European Jews <…> The once unthinkable “Armenian solution” became, in our time achievable “Final solution”, the Nazi code name for the annihilation of the European Jews.[xi]

Meanwhile, Israel urged to recognize the Armenian Genocide not only by leading experts on the Holocaust. Over the years Knesset members Aryeh Eldad, Ze’ev Elkin, Zahava Gal-On, Haim Oron, Yossi Sarid, Yuri Stern, Yair Tzaban, Alexander Tzinker and others bore on the agenda of the plenary sessions of the Israeli Parliament proposals for official recognition of this tragic fact of history. Today’s Israeli president Reuven Rivlin - the then Speaker of the Knesset - also considered the recognition of the Armenian Genocide to be the duty of the Israeli parliament.[xii]

A crucial support for the recognition of Armenian Genocide demonstrated Yona Metzger, Chief Rabbi of Israel, who visited the Memorial to the victims of the Armenian Genocide in Tsitsernakaberd in 2005[xiii].

We welcome the members of the European Jewish Parliament at the National Assembly of the Republic of Armenia on the threshold of the 100th Anniversary of the Armenian Genocide in the Ottoman Empire. Let me express my confidence that today’s joint discussion of ours will advance the understanding and implementation of constructive cooperation between the Armenians of the World and World Jewry in the interests of security and sustainable development of the Republic of Armenia and the State of Israel, as well as the Armenian and the Jewish Diasporas.

In conclusion, I feel genuinely obliged to speak about the appropriateness of the invitation of His Excellency the President of Israel Dear Mr. Reuven Rivlin to Yerevan in April, 2015, to take part in events marking the 100th  Anniversary of the Armenian Genocide in the Ottoman Empire. This visit, reflecting the national security interests of the State of Israel and the Republic of Armenia, and I am sure of it, may become a high performance act of moral duty for all the states and peoples of the world - in relation to the memory of the victims of crimes against humanity and mankind.







[i] See Конвенция о предупреждении преступления геноцида и наказании за него. Принята резолюцией 260 (III) Генеральной Ассамблеи ООН от 9 декабря 1948 года (http://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/genocide.shtml),

H.V. hakobian: The Genocide of the Armenians in Azerbaijan from 1988-1990, from the standpoint of international law. “Haykakan Banak” Quarterly Journal of Military Sciences, MOD, RA, Yerevan 1997.

[ii] See: Гайк Котанджян. "Никогда опять" - императив гарантирования безопасности еврейского и армянского народов. International expert Center for Electoral Systems. 31 мая 2011 (http://www.elections-ices.org/russian/publications/textid:10805/).
[iii] See: Hayk Kotanjian: Minister of Foreign Affairs of the Nagorno-Karabakh Government In-Exile Speaks of the Twenty-Fifth Anniversary of the Karabakh National-Liberation Movement, International Center for Electoral Systems, Israel, http://www.elections-ices.org/files/publications/298.pdf.
[iv] See: in detail В. А. Пономарев. Трагические события, которые можно было предотвратить. Военно-научный журнал ИНСИ МО РА “Армянская армия”, 2012, N 3.
[v] See: "Французские евреи испытали ужас от массового захоронения в Губе". 27 октября 2012 АзерТАдж: - (http://news.day.az/politics/363021.html).
[vi] See: Гайк Котанджян. Политологи против политики ксенофобии главы Азер­байджанского государства. 01.11.2012 (http://www.elections-ices.org/files/publications/16038.pdf)
[vii] See: "Почему и как Российские евреи принимали христианство по армянскому обряду (1910-1915 гг.)". Документы и материалы Центрального Госу­дарствен­ного Исторического Архива России. Подборка. Составитель и автор введения академик НАН РА Вардгес Микаелян, Ереван, "Наири" 1999.

[viii]  See “IS said to destroy Armenian Genocide memorial: Complex in Deir ez-Zor was often compared to the Auschwitz death camp in Poland”. September 22, 2014, The Times of Israel (http://www.timesofisrael.com/is-reportedly-destroys-armenian-genocide-memorial/#ixzz3L1iCdUis)

[ix] Charny Israel. Ed., Introduction to «The Widening Circle of Genocide» - «Genocide: A Critical Bibliographic review». Vol. New Branswick, N.J.: Transaction, 1994. P. XIX; «The Ottoman Empire: A Troubled Legacy». Views, Comments and Judgements by Noted Experts Worldwide. Compiled by Vahakn N. Dadrian for the Association of Genocide Scholars. Williamsburg (USA), 1997. P. 69.

[x] Sol Gittleman, The Stereotype as a Prelude to Genocide in «Genocide and  Human Rights» (A special issue of the «Journal of American Studies», IV, 1 & 2, 1992. P. 5); «The Ottoman Empire: A Troubled Legacy». Views, Comments and Judgements by Noted Experts Worldwide. Compiled by Vahakn N. Dadrian for the Association of Genocide Scholars. Williamsburg (USA), 1997. P. 75.

[xi] Dawidowicz Lucy. The Holocaust and the Historians. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1981. P. 20.

[xii] “Knesset Speaker working to boost recognition of Armenian genocide”. May 31, 2011, Haaretz (http://www.haaretz.com/print-edition/news/knesset-speaker-working-to-boost-recognition-of-armenian-genocide-1.365034)

[xiii]   “Israeli chief rabbi says killing of Armenians in 1915 was genocide”. November 23, 2005, World Jewish Congress  (http://www.worldjewishcongress.org/en/news/5737/israeli_chief_rabbi_says_killing_of_armenians_in_1915_was_genocide)

mardi 23 décembre 2014

ՀՅԴ վերնախավի մանրամեծածախ վարքագիծը

ՀՅԴ վերնախավի մանրամեծածախ վարքագիծը


Երբ լրագրողներն այս կամ այն դաշնակցականից հետաքրքրվում են, թե ճի՞շտ են արդյոք այն լուրերը, ըստ որոնց՝ ՀՅԴ–ն մտնելու է իշխող կոալիցիա, նրանք սխալ հարց են տալիս։
ՀՅԴ–ն վաղուց է կոալիցիա կազմել իշխանության, ավելի կոնկրետ՝ Սերժ Սարգսյանի հետ (հենց Սերժ Սարգսյանի, այլ ոչ թե ՀՀԿ–իմանրամեծածախ տարբերակով առաջարկելով իր ծառայությունները։
Կոալիցիան այդ ֆորմալ տեսք չունի։ Այսինքն, համագործակցության մասին փաստաթուղթ չի ստորագրվել տեսախցիկների առաջ, բայց ՀՅԴ վերնախավը ներկայացնող դեմքերը շատ ավելի կրքոտ են պաշտպանում ՀՀԿ ղեկավարի շահերը, քան ՀՀԿ–ականները (դա հատկապես «զռռաց» բռնությունների թեմայով ԱԺ արտահերթ նիստի ժամանակ, երբ դաշնակցական պատգամավորները Սերժի՝ բռնություն կիրառելու իրավունքը պաշտպանելու հարցում աշխատում էին հետ չմնալ ՀՀԿ–ական Սեյրան Սարոյանից, Վահրամ Բաղդասարյանից ու Մարգարիտ Եսայանից, իսկ երբեմն նաև առաջ անցնել նրանցից)։
Դաշնակցականներն, իհարկե, դեմքներին ազգային–ազատագրական տեսք տալով՝ հայտարարում են, թե պաշտոն վերցնելիս իրենք իշխանության հետ չեն համագործակցում, այլ պետությանն ու իրենց դավանած գաղափարին են ծառայում, բայց դե, դա ընդամենը դեմագոգիա է և «ատմազկա»։ Արտաշես Գեղամյանն էլ է սրտաճմլիկ ձևակերպումներ տալիս, երբ հարցնում են, թե ինչպես հայտնվեց ՀՀԿ–ի ցուցակում, բայց ի տարբերություն որոշ դաշնակցականների՝ Գեղամյանը գիտի, թե ինչ է արել, ու չի փորձում ագրեսիվ ձևով պաշտպանել հաճախորդությունը։
Կրկնակի դեմագոգիա է այն, երբ հայտարարվում է, թե դեսպաններ ու այլ պաշտոններ ստանալով՝ իրենք հանուն հայրենիքի են մարտնչում։
Եթե հիշում եք, ՀՅԴ–ն իշխող կոալիցիայից դուրս եկավ «Ֆուտբոլային» դիվանագիտության և հայ–թուրքական արձանագրությունների պատճառով։ ՀՅԴ հայաստանյան կոռուպցիոներ–«վոժդերը» դրան չէին գնա, եթե չլինեին շարքերի ու Սփյուռքի ճնշումները, բայց թողնենք դա։ Փաստն այն է, որ գնացին՝ հայտարարելով, որ դա սկզբունքի հարց է։
Ու հիմա, երբ հայտարարվում է, թե իրենք սկզբունքին, գաղափարին ու պետությանն են ծառայում դեսպանների պոստեր ստանալով, դա «կռուտիտ» է, քանզի Սերժ Սարգսյանը մնում է «Ֆուտբոլային» դիվանագիտության գծի մեջ, իսկ տխրահռչակ արձանագրությունների վրա դեռ մնում է պաշտոնական Երևանի ստորագրությունը։ Իսկ դա նշանակում է, որ «Նախագա՛հ, մի՛ զիջիր» և «Էդի՛կ, հեռացի՛ր» գոռացողները հիմա մտել են «Ֆուտբոլային» դիվանագիտության գծի մեջ, և արտգործնախարար Էդիկ Նալբանդյանի հետ համատեղ՝ իրենց ստորագրությունն են դնում հայ–թուրքական արձանագրությունների տակ։ Սա՛ էլ է փաստ։
Այնպես որ, «Մենք պաշտոններ ենք վերցնում ոչ թե իշխանությունների հետ համագործակցության, այլ պետությանն ու մեր դավանած գաղափարներին ծառայելու համար» ձևակերպումն էժանագին «տրյուկ» է՝ սեփական գեղամյանությունն արդարացնելու անհաջող փորձ։
Ի դեպ, Սերժ Սարգսյան–Հրանտ Մարգարյան գործարքի կարևոր կետերից մեկն էլ ՀՅԴ–ի՝սահմանադրական փոփոխություններին աջակցելն է։ Դա է պատճառը, որ Մարգարյանն անգամ Սփյուռքում է քարոզում «Վերջի բոլշևիկի» համար կենսական նշանակություն ունեցող այդ փոփոխությունների օգտին։ Դե, իսկ Հայաստանում սահմանադրական փոփոխություններին կողմ են արտահայտվում միայն դաշնակցական վերնախավի անդամներն ու մի քանի օդիոզ ՀՀԿ–ականներ։
ՀՅԴ–ում հույս ունեն, որ տարատեսակ ծառայությունների դիմաց փոխվարչապետ նշանակված իրենց կուսակից Արթուր Աղաբեկյանը ԼՂՀ–ում կդառնա նախագահ։ Համենայնդեպս, այդպիսի խոստում են ստացել։ Այդ խոստումներին հավատալու համար հիմք է ծառայում այն, որ Ղարաբաղում տարատեսակ պաշտոնների են նշանակվում դաշնակցականները (կոալիցիան հո պոզով ու պոչով չի՞ լինում)։
Ուշագրավն այն է, որ Սերժ Սարգսյանի հետ վաղուց կոալիցիա կազմած ՀՅԴ–ն մի տեսակ ամաչում է այդ մասին բարձրաձայն հայտարարել Երևանում։ Երևի մտածում են, որ եթե ջայլամի պես իրենց պահեն, ու Ստեփանակերտում խաղեր տան, ապա ամեն ինչ հնարավոր կլինի ծածուկ պահել և հաճույք ստանալ։ Սակայն դա հնարավոր չէ։ Մանավանդ որ Սերժ Սարգսյանը «խասիաթ» ունի«փչացնել» ու նոր միայն վերցնել։
Եթե դաշնակցական լայն շրջանակներն այս ամենից հետևություններ չանեն և կոնկրետ քայլերի չդիմեն, ապա ոչ հեռու աապագայում ՀՅԴ–ն կվերածվի պատմամշակութային թանգարանի ցուցանմուշի։

Սևակ Մինասյան

http://www.7or.am/am/news/view/79795/



 

jeudi 20 novembre 2014

Tueurs sans frontières

Le n°19 de la revue Europe et Orient 
Tueurs sans frontières
paru le 3 décembre 2014.

Ed. Sigest. EAN : 9782917329740, 155x240mm, 132p. 10 Euro

Commandez chez votre libraire 
ou sur les sites des librairies en ligne.
Amazon
Lalibrairie.com 
Sigest 

 Le sommaire :

Aliev veut-il la guerre ?                                                                        

Varoujan Sirapian

Les racines idéologiques de l’État islamique en Irak et au Levant         

Jean-Michel Vernochet

Turcs, Kurdes, Américains et l’énigme de Kobané                                

Pepe Escobar

La lutte contre l’EIIL est un camouflage...                                               

Mahdi Darius Nazemroaya

DA’ECH et la CIA                                                                                     

Hervé Le Bideau

Frontières de l’Europe  et

Boucliers de l’Europe                                                                             

T. S. Kahvé

Gagner la guerre sans combattre selon Sun Tzu :
l’exemple de la Russie en Crimée (I)                                                      

Jean-Paul Pougala

Gagner la guerre sans combattre selon Sun Tzu  (II)                                

Jean-Paul Pougala

Les lendemains de l’euro allaient chanter. Ils ont déchanté.                

Bruno Colmant

L’Ukraine, entre « révolution » et déstabilisation :
l’erreur occidentale
                                                                                

Jean Géronimo

Poutine : Un discours programme                                                        

Jacques Sapir

Quand la Grèce montre la voie à la gauche européenne                     

Christophe Chiclet

Du « Turc barbare » au « Turc musulman »                                             

Aïché Hur

Mais pourquoi les Turcs ont-ils massacré les Arméniens ?                    

Jean V. Guréghian

Le défi politique de l’alévisme en Turquie                                             

Erwan Kerivel

Les idées politiques sinueuses de  R. T. Erdogan                                  

Maurice-Ruben Hayoun

Entre rêve et réalisme : pour un nouveau dialogue arméno-turc         

Tigrane Yegavian

The NKR is a de facto legitimate democratic state                                

Major General Hayk Kotanjian

Irak : un déploiement militaire US si proche de l’Iran…                        

Ivan Zakharov

Carnages, les grands cimetières chrétiens sous la Lune                       

Léon Camus

Le Liban trompé, le Liban trahi, le Liban ensanglanté, survivra-t-il ?     

Roger Akl

« Antisémite! »                                                                                        

Matthieu Béguelin

Le drame de l’islam contemporain                                                       

Felice Dassetto

Influence et techniques                                                                         

François-Bernard Huyghe



samedi 15 novembre 2014

Aliev veut-il la guerre ?



Aliev veut-il la guerre ?

Par Varoujan Sirapian
Éditorial - Europe et Orient n°19
15.11.2014

Mercredi, le 12 novembre 2014, les forces armées azéries ont abattu un hélicoptère de l’armée de la République du Karabagh, qui effectuait un vol d’entraînement à proximité de la Ligne de Contact entre le Karabagh et l’Azerbaïdjan. L’hélicoptère est tombé sur le territoire du Karabagh, près d’Agdam. Alors que les Karabaghtsi voulaient secourir les trois militaires passagers de l’hélicoptère, dont l’un semblait encore vivant, les Azéris les ont empêchés par des tirs d’armes automatiques.
Lors des incidents du mois d’août, lorsque des Azéris voulurent pénétrer le territoire du Karabagh et qu’ils furent repoussés par les Arméniens, il y eut au total une vingtaine de morts de part et d’autre, suscitant ainsi une certaine tension dans la région.
La dernière réunion en octobre à Paris entre les deux présidents, Serge Sargsian et Ilham Aliev à l’invitation du président François Hollande n’avait abouti à rien. Depuis des années le discours belliqueux d’Aliev, qui à chaque occasion déclare que l’Azerbaïdjan reprendra le Karabagh par la force, n’a malheureusement pas rencontré une véritable protestation de la part des représentants du Groupe de Minsk, co-présidé par la Russie, les États-Unis et la France. 
L'Arménie et le Haut-Karabagh
 Ce dernier incident est un véritable acte de guerre. L’hélicoptère de l’armée du Karabagh abattu n’était pas armé et participait à des manœuvres communes d’entraînement avec l’armée de la République d’Arménie. Les calculs des spécialistes qui ont visionné une vidéo montrant l’impact du missile puis la chute de l’hélicoptère ont permis d’établir grâce à la vitesse du missile ayant abattu l’hélicoptère, le laps du temps entre l’impact et la perception du son de l’explosion que l’hélicoptère était environ à 2 km à l’intérieur du territoire du Karabagh, en prenant pour point de référence la Ligne de Contact entre Karabagh et Azerbaïdjan.
Sans attendre le résultat de l’enquête, le ministère de la Défense azéri a publié un communiqué prétendant que « l’hélicoptère attaquait des positions azéries ». Sans perdre de temps, les autorités azéries ont aussitôt décoré le militaire ayant abattu l’hélicoptère. Cela rappelle de mauvais souvenirs aux Arméniens quand, en août 2012, le président azéri Aliev après avoir obtenu l’extradition, avait accueilli comme un héros et décoré R. Safarov, le meurtrier à la hache d’un militaire arménien dans son sommeil.
Mais le pire c’est la passivité des politiques. Le communiqué insipide et laconique publié par le Groupe de Minsk après ce dernier incident du 12 novembre - un authentique acte de guerre - au cours duquel trois militaires arméniens ont perdu la vie, est un exemple de langue de bois diplomatique :
« Les Co-présidents de Groupe de Minsk, les Ambassadeurs Igor Popov de la Fédération de Russie, James Warlick des États-Unis et Pierre Andrieu de la France, expriment leur sérieuse préoccupation concernant l’hélicoptère abattu près de la Ligne de Contact et les violences récentes. Nous regrettons les pertes de vie et exprimons nos condoléances aux familles », dit la déclaration de Groupe de Minsk.
Remarquez que ni le nom d’Azerbaïdjan ni le nom du Karabagh ne sont cités dans cette phrase. Le lecteur lambda ne saura pas de quelle Ligne de Contact on parle. On ne sait pas non plus qui est l’agresseur et qui est la victime. Quant aux « préoccupations sérieuses » les familles des victimes n’en ont cure.
Poursuivons : « … Nous faisons fortement appel aux deux côtés pour éviter les comportements qui intensifieraient la tension le long de la Ligne de Contact et la Frontière d'Arménie-Azerbaïdjan… »
Le lecteur non spécialiste aura l’impression que les deux côtés sont responsables de l'accroissement de la tension. Or depuis 1994, date de la signature de cessez-le-feu entre l’Arménie et l’Azerbaïdjan, l’agresseur a été toujours l’Azerbaïdjan, le Karabagh ne faisant que se défendre et répondre aux provocations.
« Nous rappelons aux Présidents de l'Arménie et de l'Azerbaïdjan leurs responsabilités quant au respect du cessez-le-feu afin d’honorer les engagements qu’ils ont pris à Sotchi, Newport et Paris en vue de trouver une résolution pacifique au conflit. […] », conclut la déclaration.
Ce rappel devrait s’adresser uniquement à M. Ilham Aliev. À moins d’être hermétiques aux médias et aux réseaux sociaux, les co-présidents du groupe de Minsk ne peuvent pas ne pas connaître les déclarations répétitives et belliqueuses du président azéri de ces dernières années. Sans parler du discours de la haine, dispensé jusqu’à dans les écoles azéries, destiné à formater, dès le plus jeune âge, les nouvelles générations avec une mentalité antiarménienne. Comme cela se fait en Turquie, dit au passage.
Quelles sont les vraies raisons du discours de plus en plus agressif et des actes de provocation de plus en plus fréquents du président azéri ? Si on analyse de près la situation de l’Azerbaïdjan on s’aperçoit que le régime dictatorial du clan Aliev, à la tête du pays depuis plus de 40 ans, est à bout de souffle.
D’abord en raison de la personnalité d’Ilham Aliev. Il n’a jamais eu véritablement l’étoffe d’un homme d’État comme l’était son père Haydar Aliev, ex-KGB, membre du Politburo sous Brejnev et vice-premier ministre de l’URSS sous Andropov. Ilham, fils à papa vivant la vie d’un playboy, a tout simplement hérité de la présidence du pays sans être vraiment préparé à son rôle de dirigeant.
Ensuite à cause de l’économie azerbaïdjanaise qui est fortement dépendante de ses exportations pétrolières. Or depuis 2010, année où les exportations ont atteint son niveau maximum, la courbe s’est inversée et les revenus sont maintenant en diminution constante. D’une part comme conséquence de la baisse de la production de brut et d’autre part, de la baisse du prix du baril au niveau mondial. Certes il y a aussi le gaz naturel, mais celui-ci n’est pas aussi rentable que le pétrole. De plus la richesse du pays ne bénéficie pas vraiment à la population. Les somptueux édifices et les palaces ne doivent pas cacher la misère délibérément imposée à la population, notamment aux réfugiés de la guerre de 1993 qui survivent depuis vingt ans dans des conditions inadmissibles.
Enfin la société civile qui, malgré une répression féroce, essaye de s’opposer au régime et de faire entendre sa voix. Malheureusement en Europe et particulièrement en France, la « diplomatie du caviar » aidant, certains politiques (principalement les députés et sénateurs membres des groupes d’amitiés France-Azerbaïdjan), ainsi que les médias officiels, se taisent honteusement sur les internements injustifiés et mauvais traitements infligés aux défenseurs des Droits de l’homme et de l’État de droit, comme Leyla Younous ou le journaliste Seymour Khaziyev pour ne donner que deux exemples. 
Ilham Aliev se sent finalement coincé et essaye de garder un semblant d’unité à l’intérieur de son pays en se focalisant sur un ennemi extérieur, le Karabagh. Adversaire sur lequel il peut tout à loisir concentrer ses attaques verbales et physiques.
L’Azerbaïdjan, dont le seul budget militaire dépasse le budget de l’Arménie tout entière, aurait tort de croire que des armes ultra modernes et des drones suffiront pour acquérir la supériorité au plan militaire sur les Arméniens. Le facteur humain joue plus que les armes pour gagner une guerre, comme ce fut le cas en 1992-1994. Les Arméniens, hommes, femmes, jeunes et moins jeunes, défendront bec et ongles leurs terres. Mes contacts personnels avec la population et les dirigeants du Karabagh m’ont convaincu de ce fait.
En face, les soldats azéris seront-ils motivés pour défendre les acquis du seul clan Aliev ? Avant de jouer le Dr Folamour au Caucase, le président azéri devrait se poser la question de savoir si le déclenchement d’une guerre lui permettrait de gagner des territoires ou au contraire d’en perdre davantage ?! Il devrait méditer la leçon de la guerre de 1993 qui a fait 30 000 morts et 750 000 réfugiés. Par ailleurs l’Arménie étant membre de l'Organisation du traité de sécurité collective (OTSC)[1], l’Azerbaïdjan devrait faire attention à ne pas trop aller à contresens de l’alliance qui unit et protège ses États membres.
En réalité les deux pays jouent contre la montre. L’Arménie et le Karabagh doivent soutenir leur population malgré la situation économique difficile créée par un double blocus à ses frontières : l’un à l’Ouest par la Turquie, l’autre à l’Est par l’Azerbaïdjan. Il suffira cependant pour l’Arménie et le petit Karabagh de résister encore une quinzaine d’années. Car à partir de 2030 les ressources pétrolière et gazière de l’Azerbaïdjan vont se tarir. Alors ses alliés d’aujourd’hui, en Europe et au Proche-Orient, n’auront plus intérêt à le soutenir et le roi sera nu.
Pour la paix dans la région, le président azéri doit abandonner son discours menaçant, en finir avec une éducation de la jeunesse basée sur l’arménophobie et utiliser la richesse de son pays pour le bien-être de son peuple au lieu de la dilapider dans de dispendieux, inutiles et dangereux budgets militaires.
L’Arménie n’a cependant pas intérêt à s’engager dans une surenchère suite à cette agression. Ce n’est certainement pas un hasard si le Président Sargsian, qui connaît bien « l’Art de la guerre » du Chinois Sun Tzu, a profité de ce dernier incident pour effectuer, au lendemain de l’incident, une visite éclair au Karabagh, accueilli par Bako Sahakian, président du Karabagh, tous deux en treillis. Visite très symbolique à bord d’un hélicoptère militaire qui a atterri à l’aéroport de Stepanakert pour l’heure inutilisé parce que le despote de Bakou a menacé d’abattre tout avion, même ceux de ligne ! Cela pourrait donc être également une occasion propice pour rouvrir la ligne commerciale aérienne reliant Yerevan à Stepanakert. Il faudrait aussi mettre le Groupe de Minsk devant ses responsabilités en montrant du doigt le grossier non-respect des engagements pris par l’Azerbaïdjan afin de l’isoler un peu plus sur la scène internationale. Comme l’a dit le président Serge Sargsian : « Rien n’est oublié et le temps des dédommagements viendra ». 



[1] Russie, la Biélorussie, l'Arménie, le Kazakhstan, le Kirghizistan, et le Tadjikistan.